10 maj 23 Relacja z uroczystości wyzwolenia Stalagu VIII A i zakończenia II wojny światowej
„Kiedy rankiem 8 maja 1945 r. na teren obozu jenieckiego Stalag VIII A w Görlitz wkroczyli żołnierze Armii Czerwonej, zastali opuszczone baraki i budynki infrastruktury obozowej. Poprzedniej nocy z obozu uciekli nieliczni niemieccy wartownicy. Pozostali jeńcy chorzy i niezdolni do marszu. Tak kończyła się historia obozu jenieckiego Stalag VIII A Görlitz”.
Tymi słowami prezes Fundacji, Kinga Hartmann-Wóycicka, rozpoczęła uroczystość upamiętnienia zakończenia II wojny światowej i oswobodzenia byłego obozu jenieckiego Stalag VIII A Görlitz.
W swoim wystąpieniu Prezes w imieniu Fundacji Pamięć ,Edukacja, Kultura powitała przybyłych gości, wśród których byli: przedstawiciel Premiera Landu Saksonii minister Armin Schuster, nadburmistrz Miasta Görlitz Octavian Ursu, Jakob Ziegler z Konsulatu Generalnego Niemiec we Wrocławiu, Konsul Honorowy Francji we Wrocławiu Richard Kepinski.
Samorządy zgorzeleckie i Görlitz reprezentowane były przez Starostę Powiatu Zgorzeleckiego Artura Bielińskiego i jego zastępcę Mirosława Fiedorowicza, przedstawiciela Powiatu Görlitz Siegfrieda Deinege, wójta Gminy Zgorzelec Piotra Machaja i jego zastępcę Marka Wolanina, z-cę burmistrza Zgorzelca Piotra Konwińskiego.
Stowarzyszenie Meetingpoint Memory Messiaen reprezentowali Frank Seibel, prezydent stowarzyszenia, i Alexandra Grochowski, kierownik biura w Görlitz.
Do Zgorzelca przybył również przedstawiciel byłego obozu w Nadrenii-Westfalii, Stalagu 326 w Senne, Antonius Schanderwitz.
Wśród gości znajdowali się także przedstawiciele duchowieństwa: ksiądz dziekan Jan Kułyna z parafii pw. Św. Jadwigi Śląskiej w Zgorzelcu, kantor dr Michael Hurshell, przewodniczący Gminy Żydowskiej w Dreźnie, ksiądz Marek Bonifatiuk z parafii prawosławnej w Zgorzelcu, a także diakon Dmytro Shylko oraz ksiądz Roland Elsner z parafii Heiliger Wenzel w Görlitz.
W uroczystości wzięli również udział nauczyciele i uczniowie, przedstawiciele różnych środowisk
i urzędów ze Zgorzelca i Görlitz.
W swoim przemówieniu prezes Fundacji nawiązała do aktualnej sytuacji mówiąc:
„Pracując w tym miejscu, często spotykam się z pytaniem, jaki jest cel tej pracy. W jakim celu ma być pielęgnowana pamięć o tym miejscu. Wojna i wynikające z niej ludzkie tragedie miały się już bowiem nie powtórzyć. Nad światowym pokojem miały sprawować opiekę instytucje publiczne, biznesowe, banki, a wygodne, zaspokojone dobrobytem społeczeństwa miały patrzeć w przyszłość a nie w przeszłość. Rok 2022 zatrząsł naszym europejskim spokojem w sposób dramatyczny. Pierwsze rakiety i bomby spadły na Ukrainę pod koniec lutego ubiegłego roku. Wojna w Ukrainie trwa i znowu zalały nas komunikaty o jeńcach, ich traktowaniu, ich znikaniu, o uprowadzaniu dzieci, o obozach i torturach.
Ten dramatyczny zwrot w naszym, tak podobno już stabilnym świecie pokoju i dobrobytu, pokazał nam ponownie, do czego prowadzi brak świadomości, wiedzy, brak postaw obywatelskich.
Dlatego w tym miejscu pragnę podziękować wszystkim, którzy umożliwiają i wspierają pracę wykonywaną przez polską Fundację i niemieckie stowarzyszenie Meetingpoint Memory Messiaen.
Dziękuję samorządom zgorzeleckim, Ministerstwu Nauki, Kultury i Turystyki w Dreźnie, dziękuję za udzielone wsparcie i pomoc ambasadzie Francji, Niemiec i Belgii w Warszawie. Dziękuję MKiDN, Centralnemu Muzeum Obozów Jenieckich w Łambinowicach. Dziękuję spółce Zklaster ze Zgorzelca, zaangażowanym nauczycielom, uczniom i wszystkim tym, którzy nas odwiedzają i wspierają. Pielęgnujmy pamięć o tej trudnej przeszłości. Nie bądźmy obojętni!”
Po zakończeniu przemówienia duchowni odmówili modlitwy za zmarłych w obozie jeńców. Był to bardzo wzruszający moment, który podkreślił różnorodność narodową i wyznaniową jeńców Stalagu VIII A.
Kolejnym punktem uroczystości było złożenie wieńców przez przybyłych gości pod pomnikiem poświęconym jeńcom Stalagu VIII A.
Elementem zamykającym wydarzenie były rozmowy kuluarowe gości, które służyły również nawiązaniu nowych kontaktów i wymianie doświadczeń.